Европын Сансрын Агентлагийн (ESA) ExoMars Trace Gas Orbiter нь Ангараг гарагийн агаар мандал хэрхэн ногоон гэрлээр гэрэлтдэгийг, өөрөөр хэлбэл үзэгдэх гэрлийн спектрт хэрхэн гэрэлтдэгийг анх удаа ажиглахад эрдэмтэд тусалсан. Бид агаар мандлын дотоод гялбаа гэж нэрлэгддэг эффектийн тухай ярьж байна, энэ нь агаар мандлын сул гэрлийн ялгарал юм.
Ангарагийн агаар мандлын гэрэлтэх нь дэлхийн хойд гэрлүүдтэй зарим талаар төстэй боловч эрдэмтдийн үзэж байгаагаар энэ нь янз бүрийн шалтгааны улмаас үүсдэг. ESA нь агаар мандлын шөнийн ногоон туяа нь "хоёр хүчилтөрөгчийн атом нийлж хүчилтөрөгчийн молекул үүсгэх үед үүсдэг" гэж үздэг. Ангараг гариг дээр энэ нь гарагийн гадаргуугаас 50 км-ийн өндөрт тохиолддог.
Одон орон судлаачид бараг 40 жилийн турш Улаан гарагийн агаар мандал гэрэлтэж магадгүй гэж таамаглаж байсан. Гэхдээ энэ үзэгдлийг хэт улаан туяаны спектрт илрүүлсэн Mars Express төхөөрөмжийн тусламжтайгаар арваадхан жилийн өмнө анх удаа бүртгэжээ. 2020 онд TGO багаж нь эрдэмтэд энэ үзэгдлийг Ангарагийн өдөр анх удаа харагдахуйц спектрт ажиглах боломжийг олгосон. Одоо уг аппарат Ангарагийн шөнө агаар мандлын туяаг бүртгэж чаджээ.
"Эдгээр шинэ ажиглалтууд нь гэнэтийн бөгөөд Улаан гариг руу хийх ирээдүйн аялалд сонирхолтой юм. Туйлын бүс нутагт шөнийн гэрэлтүүлгийн эрч хүч нь харьцангуй энгийн бөгөөд хямд тойрог замууд нь агаар мандлын урсгалыг зураглах, хянахад тусалдаг. Ирээдүйн ESA номлолд дэлхийн хэмжээний судалгаа явуулах камерыг авч явж болно. Нэмж дурдахад цацраг туяа хангалттай хүчтэй бөгөөд ирээдүйд түүнийг тойрог замд эсвэл гаригийн гадаргуу дээр байгаа сансрын нисэгчид туйлын шөнө ажиглаж болно" гэж гариг судлаач Жан-Клод Жерард хэлэв.
Мөн TGO даалгаврын хүрээнд Ангарагийн агаар мандлын шөнийн гэрэлтэлтийг цаашид судлах нь эрдэмтэд Ангараг гарагийн агаар мандалд болж буй үйл явцын талаар илүү их мэдээлэл авах боломжийг олгоно гэж үзэж байна. Агаар мандлын судалгаа нь Ангараг гараг руу нисэх ирээдүйн сансрын хөлөг бүтээхэд тусална.
Мөн уншина уу:
хариу үлдээх